Eenzaamheid in deze tijd is een veelvoorkomend verschijnsel. Eenzaam maar niet alleen. Lees in deze blog hoe je kan vermijden dat eenzaamheid een probleem wordt. En hoe je de momenten van alleen zijn kan omarmen waardoor het ogenschijnlijke ‘minder’ juist ‘meer’ blijkt te zijn.
Rouw op je dak
Vandaag werd ik wakker met in mijn hoofd de stem van Barbara
Je l’ai trouvée devant ma porte
Un soir, que je rentrais chez moi
Partout, elle me fait escorte
Elle est revenue, elle est là
I found her outside my door,
One night, when I was going home.
Everywhere, she’s escorting me.
She’s back, here she is
Ze zingt over de eenzaamheid die terug is in haar leven, haar opwacht bij thuiskomst en niet meer van haar zijde wijkt.
Wat herken ik me in dat beeld en met mij vele anderen in deze coronatijd waarin eenzaamheid ons omringt. Mensen die zich noodgedwongen omhullen met eenzaamheid. Zowel jong als oud.
Agenda volplannen
Toch is het weglopen voor de eenzaamheid een doodlopende straat. Ook al plan ik mijn dagen vol met afspraken, als de laatste persoon weg is, nestelt ze zich weer naast me op de bank: ‘la solitude’.
Naar Mindfulness
Daarom besefte ik dat er een andere aanpak nodig is. In plaats van weglopen voor mijn angst voor eenzaamheid probeer ik er nu voorzichtig naar te kijken. Mijn vriendinnen raadden me aan om mindfulness te proberen waardoor ik de stoute schoenen heb aangetrokken en nu een trainster heb bij wie ik wekelijks op een yogamatje lig of op een meditatiekussen zit en me bewust word van mijn gedachten, gevoelens en lichamelijke ervaringen.
Dagelijks doe ik de bodyscan, een oefening waarbij je in 45 minuten alle details van je lijf leert voelen en bekijken met je innerlijke blik. Ik leer met mildheid te kijken naar situaties die zich voordoen. Ik leer niet meteen te oordelen, maar meer in het moment te zijn. Als ik wil leren los laten dan moet ik leren toelaten. Ik doe verwoede pogingen om wakker te blijven en alert te zijn tijdens de bodyscan en alleen te ervaren in plaats van te handelen. Zijn in plaats van doen.
“I enjoy the freedom and solitude. In those moments, I remember who I am and what I want in life.”
Minder is meer
Ik stuitte ook nog op JOMO (joy of missing out), het tegengeluid van FOMO (fear of missing out). Gevoelsmatig ligt dit in het verlengde van mindfulness. Een soort ‘minder is meer’, je hoeft niet alles mee te maken om je fijn te voelen. Als je bewust bepaalde dingen achterwege laat, maakt dat je rustig. Het is een soort vertragen, stilstaan bij wat er wel is in plaats van streven naar wat er nog niet is. Doordat je bewust kiest voor minder prikkels, concentreer je je beter op datgene wat je wel toelaat.
Verbinding als oplossing
In De kracht van verbinding benadrukt Vivek Murthy, gezondheidsadviseur onder president Obama, het belang van verbinding met anderen als oplossing voor de eenzaamheid. In deze tijd van Covid 19 zijn veel mensen afgesneden van mensen van wie ze houden en dat raakt de mentale gezondheid, aldus Murthy. Hij raadt aan om elke dag contact te zoeken met iemand om wie je geeft. Bouwen aan relaties en er voor elkaar zijn. Ons welbevinden hangt daarvan af. Dat doet me weer denken aan de woorden van psychiater Dirk de Wachter die beweert dat de mens bestaat door de ander.
Als ik JOMO verenig met het belang van de verbinding met de ander, dan denk ik dat ik met minder afspraken meer diepgang kan bereiken. Het zit hem niet in het zoveel mogelijk volplannen van je agenda om de gaten te dichten, maar het zit hem in de kwaliteit van de contacten. Minder is meer. Een goed gesprek waarover je nog dagen kunt mijmeren geeft een groter gevoel van verbinding. Of, zoals ik las in Nouveau: “Eenzaamheid begint bij jezelf en niet bij je omgeving. Je moet weten wat jouw specifieke behoeftes zijn. Het heeft geen zin je vriendenkring uit te breiden als jouw eenzaamheid voortkomt uit het gebrek aan een minnaar of uit het gemis aan iets wat diepere betekenis geeft aan je leven. Zoek uit wat je nodig hebt en ga daar dan naar op zoek.”
Leven in de steigers
En tegelijkertijd begin ik te verlangen om weer in het leven te stappen en om de eenzaamheid op de stoep te laten zitten. Of zoals Barbara het zo mooi verwoordde in
Je veux encore rouler des hanches
Je veux me saouler de printemps
Je veux m’en payer, des nuits blanches
A coeur qui bat, à coeur battant
I still want to swing my hip,
I still want to get drunk on spring,
I want to have sleepless nights,
With my heart racing, on the loose
Beeld: zelf samengesteld beeld met foto’s van Unsplash
Bronnen: FD, 24 oktober 2020, Psyche: Eenzaamheid raakt onze gezondheid -Vivek Murthy
Nouveau, editie 1, 2020, p.26 Psyche: ga de eenzaamheid te lijf
Tekst geschreven door Jenneke Verdoorn – van der Toorn
Boeken Lees tip
MUZIEK MAAKT GELUKKIG EN GEZOND
Het luisteren naar muziek doet van alles met je, maar zingen en het bespelen van een instrument nog meer… wist je dat het ook een full-body workout is voor je hersenen? Speel jezelf Gelukkig Gezond!
DANS VOOR EEN GEZOND FIJN LEVEN
Dans en dicht komen samen in deze blog over J. Slauerhoff en ballet danseres Igone de Jongh. Je leest dat dansen gezond is: het maakt je gelukkig en vermindert stress. Hoogleraar neuropsychologie Erik Scherder vertelt daarnaast over de positieve effecten van dans en muziek op ons brein. Laat je meevoeren en motiveren om te blijven dansen.
ZIEN MET HET GEESTESOOG
Lees hier een terugblik op een prachtig kunstenaarsroman: Mrs Degas van Arthur Japin. Deze gaat zowel over een stilzwijgende liefde als over een gedeelde toekomstige blindheid tussen de schilder Edgar Degas en zijn Estelle. Wat doet het met zo’n groot kunstenaar om het zintuig te verliezen?
