Bij een gezonde leefstijl denken we vaak aan gezonde voeding en beweging. Maar wist je dat massage ook preventief kan bijdragen aan je gezondheid? Een massage is meer dan alleen ontspanning; Massage is goed voor een gezonde leefstijl! Op fysiek, mentaal, emotioneel en voor sommigen zelfs spiritueel vlak heeft massage een positieve uitwerking. In deze blog heb ik een interview met Olav Swaan van Holistic Swan massage. Olav is een ervaren holistisch massagetherapeut in Amsterdam. Daarnaast is hij in opleiding voor mindfulness trainer.

MASSAGE VOOR EEN GEZONDE LEEFSTIJL

Q: Wat is er bekend over de toepassing van massage voor een gezonde leefstijl?

A: Massage wordt al duizenden jaren ingezet voor een betere gezondheid en welzijn. Uit geschreven geschiedenis weten we dat het al in 2000 B.C. werd beoefend. Massage was onderdeel van vele oude culturen. Zoals bij de Chinezen, Egyptenaren, Hindoes en in de Japanse cultuur. Maar ook bij de oude Grieken en Romeinen werd massage vaak gezien als een medische toepassing.

Toen in onze cultuur de Grieks-Romeinse tradities verlaten werden, werd het losgekoppeld van de wetenschappelijke geneeskunde. Het raakte hierdoor uit de gratie. Dit duurde voort tot de eerste helft van de 19e eeuw. Per Henrik Ling ontwikkelde toen de Zweedse massage. Dit is de basis van de moderne massage in het Westen. Later in de 19e eeuw, zag men in dat massage ook in de gezondheidszorg toegepast kon worden.

DE PREVENTIEVE WERKING VAN MASSAGE

Q: Hoe draagt massage bij aan je gezondheid?

A: Om deze vraag te beantwoorden wil ik graag eerst ingaan op het begrip gezondheid. Als holistisch massagetherapeut onderschrijf ik de definitie van gezondheid van het Institute for Positive Health. Het gaat om de subjectief ervaren gezondheid. Hoe ervaart iemand zijn of haar eigen gezondheid? Gezondheid is meer dan de afwezigheid van ziekte. Ook kwaliteit van leven, zingeving en verbondenheid dragen daartoe bij. Evenals persoonlijke groei en ontwikkeling en het vervullen van persoonlijke doelen in het leven.

Gezonde leefstijl

Ik zie gelukkig in mijn eigen praktijk ook steeds meer mensen die niet wachten tot ze die schouder helemaal niet meer kunnen bewegen. Of plat moeten omdat ze door hun rug zijn gegaan of geen energie meer hebben omdat ze helemaal opgebrand zijn. Ze boeken regelmatig een massage omdat ze om diverse redenen ervaren dat het hen helpt. Al is het ‘maar’ om zichzelf even een uurtje ‘me-time’ te gunnen.

Steeds meer mensen besteden aandacht aan een gezonde leefstijl. En daar past massage ook goed bij. Ik adviseer cliënten ook te kijken naar andere factoren. Bijvoorbeeld: hoe is je houding als je achter je computer zit? Waar zit je op (goed meubilair), heb je een goed matras, een goed kussen? Hou je mini-breaks waarin je wat beweegt, rekt en strekt? Drink je voldoende water? En ben je je bewust waar jouw stress vandaan komt?

DE POSITIEVE EFFECTEN VAN MASSAGE

Q: Welke positieve effecten heeft massage voor je gezondheid?

Bezien vanuit de positieve en preventieve gezondheid kan massage op verschillende manieren je welbevinden bevorderen:

• Massage ontspant. Het even bewust uit de ‘doe-modus’ stappen en het kiezen voor een moment voor jezelf, waarbij je niet gestoord wordt door telefoon of door andere dagelijkse beslommeringen, is al een waardevolle bijdrage.

• Massage vergroot je lichaamsbewustzijn. Door bewust te voelen, te ervaren hoe een plek in je lichaam voelt, kan er meer bewustzijn ontstaan. Soms lopen mensen heel lang door met pijntjes en klachten die ze zo lang lijken te negeren dat het op een gegeven moment echt een serieuze kwaal wordt. Door beter naar je lichaam te leren luisteren, kan je tijdig en adequaat op signalen reageren waardoor je uiteindelijk gezonder kunt leven.

• Massage heeft positieve fysieke effecten. Massage zorgt voor soepelere spieren, meer bewegingsvrijheid van de gewrichten, een betere bloedcirculatie, het verwijdert afvalstoffen door de activatie van lymfevaten, een betere slaap door productie van serotonine en dopamine, het zorgt voor de aanmaak van ‘gelukshormonen’ zoals endorfine en oxytocine. Ook daalt het cortisol level (‘stress hormonen’) (Field et al., 2005). Ook is inmiddels duidelijk dat aanraking en fysiek contact enorm belangrijk is voor mensen: Het onderwerp huidhonger komt tegenwoordig regelmatig ter sprake. Het lijkt erop dat aanraking belangrijk is om onze sociale relaties te onderhouden (Hart et al., 2001) en om samenwerking te verbeteren (Morhenn et al., 2008).​

Massage kan helpen bij verlichting, bewustwording en draagt samen met andere interventies bij aan herstel. Maar het is natuurlijk geen wondermiddel dat alles zomaar oplost, klachten altijd laat verdwijnen en mensen geneest. Er is nog veel dat we niet weten en nog moet worden onderzocht.

WAT IS EEN HOLISTISCHE MASSAGE

Q: Er zijn verschillende soorten massages zoals de sportmassage of de Ayurvedische massage. Jij hebt je gespecialiseerd in holistische massage. Wat is holistische massage en waar komt het vandaan?

Dit is een integrale lichaamsmassage gebaseerd op het holisme. Het woord holistisch is afgeleid van het Griekse woord ‘Holos’, dat geheel betekent. Deze filosofie gaat uit van de mens als geheel. Met andere woorden: jouw fysieke, psychische, emotionele en spirituele toestand zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Door bijvoorbeeld stress kan je buikpijn of hoofdpijn krijgen of voel je je down. De oorzaak van je klacht is stress maar uit zich ergens in je lichaam. ​

Bij een holistische massage wordt het lichaam als ‘ingang’ gebruikt om zo ook andere lagen (mentaal, emotioneel en spiritueel) te bereiken. Als er een blokkade in een van die lagen ontstaat, kan dat ook tot klachten en spanningen op andere vlakken leiden. Het lichaam is in staat om gedachten, gevoelens, ervaringen op te slaan, maar is ook in staat deze weer los te laten. Een holistische massage helpt je om beter met jezelf in contact te komen en zo beter te voelen wat er in jezelf speelt. 

DE ROL VAN DE ZINTUIGEN BIJ EEN MASSAGE

Q: Welke rol spelen je zintuigen bij een massage?

Tijdens een massage kun je je bijvoorbeeld richten op de zintuigen: Hoe ruikt het? Ruikt het zoet of eerder fris? Is het een bekende geur? Vind ik het een prettige geur, of is het neutraal? En welke geluiden hoor ik? Komen ze van binnenuit mijn lichaam of is het binnen of buiten de ruimte waar ik me bevind? En is er wellicht ook stilte die ik kan waarnemen? En wat voel ik eigenlijk aan fysieke sensaties? Een kriebel, tinteling of kleine beweging? Ben ik me bewust van de spieren van mijn bovenbenen? Bewust van het rijzen en dalen van mijn borstkas en buikwand bij het in- en uitademen? Voel ik temperatuurverschillen in verschillende lichaamsdelen?

Photo by  SStajic van Getty Image on CANVA

Q: Hoe geef jij als masseur aandacht aan de zintuigelijke ervaring van de client?

Als masseur besteed ik veel aandacht aan de zintuiglijke ervaringen van de cliënt. Om de reukzin gunstig te stemmen heb ik een aromaverdamper met bijvoorbeeld eucalyptus-, lavendel- of sinaasappelolie. Uiteraard gebruik ik natuurlijke etherische oliën. Voor het gehoor speel ik rustige muziek. Ik heb diverse playlists zodat er voor ieder wat wils is. Heel soms komt het voor dat iemand geen muziek wil horen en dat is natuurlijk ook helemaal prima. De muziek kan ook bijdragen aan ontspanning.

Een masseur die haast lijkt te hebben, niet aandachtig naar je luistert, je naam niet weet en een ruimte waar het ongezellig is en niet al te fris ruikt dragen niet bij aan de totaalbeleving van de massage. Ik besef me heel goed dat pas als ik zelf kalm ben, ik die rust kan overdragen aan mijn klanten. Soms mediteer ik even voor een sessie. Maar het masseren zelf werkt ook al meditatief, zowel voor de cliënt als voor mijzelf. Ik gebruik dan de cadans van de muziek of van de ademhaling.

En dan het tastzintuig. Allereerst zorg ik voor een aangename temperatuur in de ruimte, en in de koude maanden voor een verwarmde tafel. Uiteraard is de massage zelf de grootste prikkel voor de tastzin. Er is ontdekt dat onze fascie, het ‘net’ van bindweefsel dat om spieren, botten, gewrichten heen ligt, ons grootste tastzintuig is. Over dit fascinerende onderdeel van ons lichaam wisten we tot voor kort nog niet zoveel.

Fascia heeft ongeveer 6 keer meer tast-zenuwen dan bijvoorbeeld rood spierweefsel. Dit netwerk heeft verschillende functies, zoals het vasthouden van lichaamsvet en water en het geven van doorgang aan zenuwen en bloedvaten, het mogelijk maken van beweging van de spieren, het opvangen van schokken en het mogelijk maken van beweging van interne organen. Dit is een belangrijke functie want wie beperkt wordt in zijn beweging, wordt aangetast in zijn of haar vrijheid.

Photo by  Karolina Gabrowska on Pexels

BEWUST VAN JE LICHAAM

Q: Hoe kan massage je helpen om bewuster te worden van je lichaam?

Als we een goede connectie met ons lichaam hebben, ons bewust zijn van lichamelijke sensaties, kunnen we de signalen van ons lichaam juist en vroegtijdig interpreteren en adequaat daarop reageren. Vaak nemen onze geest, de mentale processen, gedachten, oordelen etc. de overhand en nemen we de lichamelijke sensaties niet altijd serieus, of we blokkeren ze, willen ze niet voelen.

Herstel de connectie met je lichaam. Hierdoor kun je beter de signalen van je lijf oppikken en er adequaat op reageren. Een stijve nek wil wellicht een beetje gestrekt worden. Vermoeide benen willen even uitgeschud worden. Hoofdpijn is wellicht een teken dat je lichaam wil drinken en wat frisse lucht wil. Maar ook worden we ‘fijngevoeliger’ als we een goede connectie met ons lichaam hebben. Een gevoelige rug is wellicht niet over de hele rug gespannen zoals je aanvankelijk dacht. Door goed in te tunen op je lichaam blijkt de spanning bijvoorbeeld voornamelijk links onderin te zitten. Er blijken ook gedeeltes in je rug te zijn die wel ontspannen zijn. En oh, zo voelen ontspannen schouders dus, wellicht kan ik ze nog iets lager laten hangen…

Beeld: zelf samengesteld beeld met foto’s van Holistic Swan Massage en Pexels

Interview met Olav Swaan door Yvonne Krabbe